Ազգային երգեր, պարերգեր

Լուսնըկի լուսը

(առաջին մաս)
Լուսնըկի լուսը, արտերի բուսը, օ՜յ, օ՜յ,
Յարըս ջահել է, քընի գը դուսը, օ՜յ, օ՜յ:

Յարս ջահել է, սարի ծաղիկ է, օ՜յ, օ՜յ,
Մեր գեղի բերնի անուշ խաղիկ է, օ՜յ, օ՜յ:

Աչքս սարերուն, սիրտս ջրերուն, օ՜յ, օ՜յ,
Հավքն ու հովերը ինձ լուր չեն բերում, օ՜յ, օ՜յ:

(մաս երրորդ)

Լուսնակը նորել է, լավ լուս չի տալիս,
Յարըս խռովել է, վա՜յ, բարև չի տալիս:

Կանաչ արտը հաց տարա,
Լուսնակը նորել է, լավ լուս չի տալիս,
Յարիս տեսա, ետ դառա,
Յարըս խռովել է, վա՜յ, բարև չի տալիս:

Լուսնակը նորել է, լավ լուս չի տալիս,
Յարըս խռովել է, վա՜յ, բարև չի տալիս:

Կանգնել ես սարի տակին,
Լուսնակը նորել է, լավ լուս չի տալիս,
Սիրտս տվել կրակին,
Յարըս խռովել է, վա՜յ, բարև չի տալիս:

Խաղիկ-փոքրիկ երգ
Նորել-Նորացնել, նորոգել, նոր դարձնել: Անարդար բան Է, երբ մի ընկեր նորամ Է իր տեսքը ոտից գլուխ

Ամա՜ն, Մարո

Ամա՜ն, Մարո, Մարոյին, Մարոյին,

Նանին ասեք, լավ պահե թող յարոյին:

Ամա՜ն, Մարո, Մարոյին, Մարոյին,

Նանին ասեք, լավ պահե թող յարոյին:

Կաղըզվան ձորի մեջն ես, Մարո,

Պաղ աղբուր հորի մեջն ես, Մարո:

Ամա՜ն, Մարո, Մարոյին, Մարոյին,

Նանին ասեք, լավ պահե թող յարոյին:

Ամա՜ն, Մարո, Մարոյին, Մարոյին,

Նանին ասեք, լավ պահե թող յարոյին:

Հանդեն ծաղիկ քաղել եմ, Մարո,

Դաստա արել, կապել եմ, Մարո:

Ամա՜ն, Մարո, Մարոյին, Մարոյին,

Նանին ասեք, լավ պահե թող յարոյին:

Ամա՜ն, Մարո, Մարոյին, Մարոյին,

Նանին ասեք, լավ պահե թող յարոյին:

Հանդ-Արոտավայր
Դաստա-Մի ձեռքում բռնելի փունջ

Համշենի մանի. Երիտասարդ տղայի և աղջկա պարերգ է՝ ավանդված Համշենի հայությունից

Մոնգաղները սըրեծի
Ցորինները քաղեծի
Աղճիկ, քու սիրուն ճակտիդ
Օսկիները շարեծի:
Աղճիկ, քու սիրուն ճակտիդ
Օսկիները շարեծի:

Աս սարը մեզի մեզի
Ծիավոր, մեռնիմ քեզի
Տուր ծեռկիդ թասը ինձի
Մենձընոմ գառնում քըզի:
Տուր ծեռկիդ թասը ինձի
Մենձընոմ գառնում քըզի:

Աղճիգ իս սեվուկ մազով
Վառիս կու սիրդս նազով
Ես քու միտկդ հասկընծա
Սիրաձ ունիս մուրազով:
Ես քու միտկդ հասկընծա
Սիրաձ ունիս մուրազով:

Կեդին ընտին կնածի
Չարուխնիրս լվածի
Էլի խոսկի չաշեծի
Յարիս դեսնուշ կնածի:
Էլի խոսկի չաշեծի
Յարիս դեսնուշ կնածի:

Սարը սարին հասաձ ա
Սարին ղոմիշ պուսաձ ա
Խաբար արեկ իմ յարին
Բոյըս բոյին հասաձ ա:
Խաբար արեկ իմ յարին
Բոյըս բոյին հասաձ ա:

Աղճի Մայրոմ, վար արի
Ջուղտ մը խաղող առ արի
Ես աղճիկ իմ, տուն դղա
Էրգուսս ալ մեգ կեղա:
Ես աղճիկ իմ, տուն դղա
Էրգուսս ալ մեգ կեղա:

Մոնգաղ-
Ցորին-
Աղճիկ-Աղջիկ
Օսկի-Ոսկի
Աղճիգ-Աղջիկ
Կեդին-
Դեսնուշ
ղոմիշ
Պուսաձ
Ջուղտ
Մեգ
կեղա

ՋԱՆԻՄԱՆ

Ջանիմա՜ն ջանիման,
Տունիմ շինիլ գետի բերան
Ջանիման ջանիման
Թալիր վրեն երկու գերան:

Ջանիմա՜ն ջանիման,
Մեկն էր խոխի, մեկն էր ծիրան,
Ջանիման ջանիման,
Խոխին կոտրավ մնաց ծիրան:

Ջանիմա՜ն ջանիման,
Ելա տանից թափ քելեցի,
Ջանիման ջանիման,
Կարմիր խնձոր գլորեցի:

Ջանիմա՜ն ջանիման,
Ասկով զարկի հուրտուս բացի,
Ջանիման ջանիման,
Կզվա վիրուց իրիշկացի:

Ջանիմա՜ն ջանիման,
Թոներ ընցավ ցան չթալի,
Ջանիման ջանիման,
Կաթն պաղավ չմերեցի:

Ջանիմա՜ն ջանիման,
Տղեն էր լաց չօրորեցի,
Ջանիման ջանիման,
Յարս տուն չէր նստա լացի:

Խոխի-
Ակսով-
Կզվա-

Մարալո

Մարալո, սարերի հովին մեռնեմ,
Մարալո, շեկ տղի բոյին մեռնեմ:
Մարալո, հա՜յ, մարալո, մարալո,
Մարալո, սարի աղջիկ, դարալո:

Մարալո, ծամեր ունես ծիրանի,
Մարալո, քամին տա՝ թել-թել անի:
Մարալո, հա՜յ, մարալո, մարալո,
Մարալո, սարի աղջիկ, դարալո:

Մարալո, սարերի վըրով գնաց,
Մարալո, իմ յարը խռով մնաց:
Մարալո, հա՜յ, մարալո, մարալո,
Մարալո, սարի աղջիկ, դարալո:

Մարալո, ոչ լոր էլավ, ոչ՝ կաքավ,
Մարալո, ձեռնես թռնելով գնաց:
Մարալո, հա՜յ, մարալո, մարալո,
Մարալո, սարի աղջիկ, դարալո:

Մարալո, ծաղիկ ես ծաղկանց միջին,
Մարալո, մի հատ ես աղջկանց միջին:
Մարալո, հա՜յ, մարալո, մարալո,
Մարալո, սարի աղջիկ, դարալո:

Մարալո, մեծ սարի հովին մեռնեմ,
Մարալո, շեկ տղի բոյին մեռնեմ:
Մարալո, հա՜յ, մարալո, մարալո,
Մարալո, սարի աղջիկ, դարալո:

Մարալո, հա՜յ, մարալո, մարալո,
Մարալո, սարի աղջիկ, դարալո:
Մարալո, հա՜յ, մարալո, մարալո,
Մարալո, սարի աղջիկ, դարալո:

Մարալո-

Ազգային սասնա պարերգ. Ես վերու եղնիկ եմ

Ես վերու եղնիկ եմ վեր սասման քյարին,
Թվանքով զարկեցին, վիրավոր արին.
Խաբրիկ ըմ ճամփեցեք էն անուշ յարին,
Առնի դեղ ու դարման, գա վեր ուր յարին:
Առնի դեղ ու դարման, գա վեր ուր յարին:

Գիշերվան լուսնակ էր, ցերեկվան արև,
Եկավ հուշիկ ընցավ, չի տուր զիք բարև,
Տեսա խռովեր էր, յար մալուլեր էր,
Հանկյախ ընձ զիք կիշկեր, իմ սրտին դեղ էր:
Հանկյախ ընձ զիք կիշկեր, իմ սրտին դեղ էր:

Աչքերը վառ կանթեղ, ընքվեր անանակ,
Բաժինը չինարի,պատկերը լուսնակ
Քեզ տանեմ Ախթամար Սուրբ Խաչի համար
Սուրբ Խաչ տա մեզի լաճ, անուն Մխիթար:
Սուրբ Խաչ տա մեզի լաճ, անուն Մխիթար:

Ես վերու եղնիկ եմ վեր սասման քյարին,
Թվանքով զարկեցին, վիրավոր արին…..

Վայ սարին
Վայ սարին, վայ քարին, վայ սիրահարին,
Եկել են տանում են իմ սիրած յարին:
Վայ սարին, վայ-վայ քարին, վայ սիրահարին,
Եկել են տանում են իմ սիրած յարին:

Հագել ես ալ ես դառել,
Վայ սարին, վայ քարին, վայ սիրահարին,
Սրտես հիլալ ես դառել,
Եկել են տանում են իմ սիրած յարին:

Վայ սարին, վայ քարին, վայ սիրահարին,
Եկել են տանում են իմ սիրած յարին:
Վայ սարին, վայ-վայ քարին, վայ սիրահարին,
Եկել են տանում են իմ սիրած յարին:

Հերվա իմ բլբուլ լեզուն,
Վայ սարին, վայ քարին, վայ սիրահարին,
Էս տարի լալ եմ դառել,
Եկել են տանում են իմ սիրած յարին:

Վայ սարին, վայ քարին, վայ սիրահարին,
Եկել են տանում են իմ սիրած յարին:
Վայ սարին, վայ-վայ քարին, վայ սիրահարին,
Եկել են տանում են իմ սիրած յարին:

Ընկերով կայնած քուչեն

Ընկերով կայնած քուչեն
Կարմիր վարդ, կարմիր վարդ,
Աղջի, թափ տուր էդ քեչեն, մարալ,
Հե՜յ, մարալ յար, անջիգյար:

Ընկերով կայնած քուչեն
Կարմիր վարդ, կարմիր վարդ,
Աղջի, արի բան ասեմ, մարալ,
Հե՜յ, մարալ յար, անջիգյար:

Բուսել ես բաղի միջին,
Կարմիր վարդ, կարմիր վարդ,
Դու ես իմ խաղի միջին, մարալ,
Հե՜յ, մարալ յար, անջիգյար:

Բոբիկ մի քելե, փուշ է,
Կարմիր վարդ, կարմիր վարդ,
Յար ջան, ձենդ անուշ է, մարալ,

Հե՜յ, մարալ յար, անջիգյար:

Ձուն եմ, գուկամ սարերուն,

Կարմիր վարդ, կարմիր վարդ,

Հալիմ, թափիմ քարերուն, մարալ,

Հե՜յ, մարալ յար, անջիգյար:

Աղջի, գընանք մեր բախչեն,

Կարմիր վարդ, կարմիր վարդ, Քաղենք ծառի ալուչեն, մարալ,

Հե՜յ, մարալ յար, անջիգյար: