Գործնական քերականություն

1. Տրված բառերից նոր բառեր կազմի՛ր -ոց (-նոց, -անոց) ածանցով:

ա) Ծաղիկ-ծաղկանոց, հյուր-հյուրանոց, ավազակ-ավազականոց, մեղու-մեղվանոց:
բ) Գոգ-գոգնոց, ձեռ-ձեռնոց, մատ-մատնոց:
զ) Կապել-կապոց, խարտել-խարտոց, սփռել-սփռոց:
դ) Դրամ-դրամանոց, կիլոգրամ-կիլոգրամանոց, մետր-մետրանոց:
ե) Խշշալ-խշշոց, մռնչալ-մռնչոց, զռռալ-զռռոց, ոռնալ-ոռնոց:

2․ Առաջին շարքի յուրաքանչյուր բառ հնարավոր բոլոր ձևերով բաղադրի՛ր (բադադրալ բառեր կազմի՛ր) երկրորդ շարքի ածանցների հետ:

Հյուսիս- հյուսիսային
լեզու- լեզվական, լեզվանի
հայր- հայրական, հայրաբար, հայրացու, հայրություն
դրախտ- դրախտային
տոն- տոնական
նկարիչ- նկարչություն, նկարչական
մեղ(ք)- մեղավոր
հարս(ն)- հարսնացու, հարսնություն
օտար- օտարական, օտարություն, օտարոտի
բազում- բազմություն, բազմույթ (Մեծ Արջի համաստեղություն) 
բն(ական)- բնույթ, բնական, բնություն
հան(ել)- հանույթ, հանածո
հաս(նել)- հասույթ
դր (դնել)- դրածո, դրույթ,
շահ(ել)- շահույթ
պահ(ել)- պահածո

3․ Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Մարդատար գնացքը կարո՞ղ է քսանմեկ րոպեում կտրել-անցնել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները՝ Խաղաղ օվկիանոսից մինչև Ատլանտյան: Դա նույնիսկ ինքնաթիռով հնարավոր չէ: Բայց ամերիկյան մի համալսարանի գիտնականները պնդում են, որ այդ իրագործելի է: Մի ագգային գիտաժողովում նրանք ստորերկրյա նոր փոխադրամիջոցի նախագիծ են ներկայացրել:

4․ Ընտրի՛ր փակագծում գրված տարբերակներից մեկը։

Ազատ (ինքնագլուխ, անկաշկանդ, ազատ, անկախ) ոճի ըմբշամարտին հատուկ է գյուտերի (հնարների, հնարքների գյուտերի) ազատությունը: Ասենք՝ իրավունք է տրվում  (իրավունք է տրվում, արտոնվում է) բռնել մրցակցի ոտքը, ոտքը թեքել, գցել  (շրջել, թավալել, գլորել, գցել): Դասական (ընտիր, դասական, օրինակելի) ոճի մարզիկը ոտքով հնարքների (գյուտերի, հնարքների, հնարների) դիմելու իրավունք (իշխանություն, իրավասության, իրավունք) չունի: Երբ նորից կյանք մտան (ծնվեցին, կյանք մտան) օլիմպիական մրցումները (մրցումները, խաղերը), դրանց ծրագրում տեղ գտավ (տեղ գրավեց, տեղավորվեց, տեղ գտավ, արտահայտվեց) դասական ըմբշամարտը:Սկզբում քաշային բաժանումներ (անջատումներ, ճյուղավորումներ, բաժանումներ) չկային:

5․Տրված բառազույգերի բաղադրիչները տեղափոխելով՝ ստացի՛ր նոր բարդ բառեր: Տրված և ստացված բառերն արմատների միջոցով բացատրի՛ր:

Օրինակ՝
Ամփոփաթերթ, ծաղկագիր — ամփոփագիր, ծաղկաթերթ

Ծովասուն, ձեռնամարտ – ծովամարտ, ձեռնասուն

Բևեռախույզ, երկրամերձ – բևեռամերձ, երկրախույզ

Ձկնակեր, մարդավաճառ – ձկնավաճառ, մարդակեր

6․ Հնչյունափոխված արմատները գտի՛ր, գրի՛ր դրանց անհնչյունափոխ ձևերը և նշի՛ր, թե ինչ հնչյունափոխություն է կատարվել:

Պատկերազարդ – պատկեր+ա+զարդ։
Բազկաթոռ – բազկ+աթոռ։ (ու-ն սղվել է),
Ոսկեվառ – ոսկի+ա+վառ։ (ի+ա= ե)
Մաքսանենգ – մաքս+ա+նենգ։
Կաղնեփայտ – կաղնի+ա+փայտ։ (ի+ա= ե)
Գրկել – գիրկ+ել։ (ի-ն դարձել է ը)
Լեռնաշղթա – լեռն+ա+շղթա։
Պատուհան – պատ+ու+հան։
Ամառնամուտ – ամառն+ա+մուտ։
Մարդամոտ – մարդ+ա+մոտ։
Ժամացույց – ժամ+ա+ցույց։
Հողագունդ – հող+ագունդ։
Ջերմանավ – ջերմ+ա+նավ։
Սրտապատառ – սիրտ+ա+պատառ։ (ի-ն դարձել Ցուցանակ – ցույց+անակ։ (ույ-ը դարձել է ու)
Դիրառատ – սեր+առատ։ (ե-ն դարձել է ի)
Գինեվաճառ – գինի+ա+վաճառ։ (ի+ա=ե)
Գերեվաճառ – գերի+ա+վաճառ։ (ի+ա=ե)
Բարեգութ – բարի+ա+գութ։ (ի+ա=ե)
Մատենագիր – մատյան+ա+գիր։ (յա-ն դարձել է Լուսամուտ – լույս+ա+մուտ։ (ույ-ը դարձել է ու)

7․ Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:

Պոչավոր մի կենդանի էր գալիս:

Չգիտեի, որ այդքան զորավոր հսկա ես:

Այդտեղ որսորդները երկոտանի, զարմանալի կենդանի են տեսել:

Երկրորդ անգամ հայտնվողը նույն ձին չէր, սրա պոչը երկարավուն էր, գույնն էլ՝ դեղնավուն։

Հայրաբար խրատում էր ու համոզում, որ ներող լինի:

Մտերմաբար հորդորում էր, որ մի օր էլ տանը մնա:

Եղբայրաբար օգնում է ու հետևում, որ վատ բան չանես:

Թշնամաբար եք խոսում:

Հարցը հեշտ լուծեց ու գնաց:

8․ Ընդգծված բաղադրյալ բառերը փոխարինի՛ր բառակապակցություններով:

Առանց սահման հզորություն ու անսանձ գոռոզություն ուներ Թեմուրը: Միջին դարի ոչ մի քաղաք չէր կարող համեմատվել նրա նոր մայրաքաղաքի հետ: Ճարտարապետի ձին մի օր կորել էր այդ քաղաքի ամենից մեծ պարտեզում և մեկ ամիս որոնումներից հետո հազիվ գտնվել: Թեմուրն իր մայրաքաղաքի՝ Սամարղանդի շրջակա տարածություններ գյուղերն անվանել էր Բաղդադ, Կահիրե, Դամասկոս, որ աշխարհի մեծագույն քաղաքները որպես նշան չունեցող գյուղեր տեսներ